Nomuli Dili ve Web Sitesi

Nomuli dili Mustafa Kaptan tarafından 2002 yılında geliştirilmeye başlanmış bir yapay dildir. 2002-2010 arası döneminde adı kaptanca, 2010-2012 arası dönemde adı qosel leyseneydi. 2012 sonrasında da kesin adı nomuli oldu ve o şekilde devam etmektedir.

Nomuli dili doğal dil özelliklerine sahip, felsefi temelleri olan bir yapay dildir.Dilin fikri altyapısı yine yapımcısı Mustafa Kaptan tarafından geliştirilen anlayışçı nizamdır. Anlayışçı nizam fikri altyapısının büyük kısmı internete koyulmamış olmakla birlikte her gün üzerine yeni şeyler katılmaktadır. İçerisinde birçok özgün kelime bulunduğu gibi birçok dilden alınmış kelimeleri de ihtiva eder. Nomuli dilinin sözlüğünde 12700 civarı sözcük olmasına rağmen sınırsıza yakın kelime türetme imkanıyla belki de yüz binlerce kelime mevcuttur, diyebiliriz. Çünkü bu yapy dilde her türetilmiş kelime de kendi mantığı içerisinde bir kök halini almaktadır. Sesteş, anlamdaş kelimelerin bol olduğu bir dildir.

Bir yapay dilde yapılabilecek neredeyse tüm kelime türetme yöntemlerini içerir. Bununla birlikte dilindeki yabancı kökenli kelimelerin geldiği diller arasında Latince, Hititçe, Sümerce, Eski Mısırca, Proto Hint Avrupa Dili, Arapça, İngilizce, İtalyanca, İspanyolca gibi çok az miktar Almanca ve Gürcüce, Eser miktarda Rusça, Farsça kelimeler mevcuttur. Azımsanmayacak kadar da sıfırdan oluşturulmuş özgün kelimeleri mevcuttur.

Nomuli Dili ve Gelişimi

2002 yılında yapılmaya başlanmış olsa da ilk zamanlarında bu kadar detaylı bir dil değildi, sanki Türkçenin yeni bir lehçesi gibi başlamıştı. 2005 gibi apayrı bir dile evrildi. 2010 yılına kadar sadece günlük konuşma dilindeki kelimelerin karşılığı olan bir dildi. Akademik bir makale yazamazdınız 2010 yılına kadar yani yahut roman çeviremezdiniz.

2010 ve sonrasında oluşturulan kelimeler 2022 yılına kadar gelmiştir ve çok az değişikliğe uğramıştır. Dilde 2017 sonrası mevcut kelimelerden kelime atma dönemi kapanmıştır bu tarihten sonra eklenenler eş anlamlı kelime olarak kendine yer bulmuştur. Ayrıca 2017 sonrası dilden hiçbir dilbilgisi kuralı atılmamıştır ve dilin cümle kurma mantığı aynı kalmıştır. Dilbilgisinde alternatif kurallar da mevcuttur. Nasıl eş anlamlı kelimeler varsa bu dilde de eş görevli kurallar vardır.

Alfabe

Nomuli dili 52 harfli latin alfabesi ve bu alfabenin muadili olan elyazısı alfabesi adı verilen özgün alfabeyi kullanmaktadır. Özgün alfabesi Arap alfabesi gibi bitişik yazılır, tek farkı soldan sağa yazılmasıdır ve harfleri özgün harflerdir.

Konuşanları

20 yıl boyunca tek akıcı konuşanı Mustafa Kaptan olmuştur. 20 yıl boyunca internet üzerinden bu dili öğrenen insanlara rastlanılmıştır. Ayrıca birkaç cümle konuşabilenler çıkmıştır. Akıcı konuşabilen henüz yoktur ki bunun sebebi de bu dilin çok zengin bir dil olmasıdır, diyebiliriz.

Web Sitesi

Nomuli.com ilk olarak 2013 yılında açılmıştır. Bundan evvel dilin dokümanları sosyal medya ve blogspotta bulunmaktaydı. 2013-2015 arası faal olan Nomuli.com 2015 yılında maddi sebepler ve hosting sağlayıcıların ve o dönem çalışılan bazı tasarımcıların düşük kalitede hizmetleri sebebiyle kapatılıp WordPress.com altyapısına taşınmıştır. 2021 yılında Yapaydil.net‘in açılmasıyla birlikte 2022 yılı ocak ayında Hementasarim.com tasarım ve sunucuları sayesinde yayın hayatına yeniden başlamıştır. Nomuli.com içerisinde online kütüphanesi bulunan, dilbilgisi listeleri, sözlük ihtiva eden, makaleleri bulunan dolu dolu bir site olmanın haklı gururunu yaşamaktadır.

Bugün Türkiye üzerindeki en büyük yapay dil sitesidir.

Sosyal Medya Hesapları

Facebook hesabı 2010 yılında kurulmuştur ve devam etmektedir. Facebook grubu da mevcuttur. yıllar boyunca birçok takipçi gelip geçmiştir bu hesaplardan. Mevcut takipçi sayısı 70’lerde gözükse de yayın hayatı boyunca ara sıra takip edenler de dahil yüzlercesi gelip geçmiştir. Bazıları beğenisiz takip etmiştir ve etmektedir.

İlk Twitter hesabı 2012, 2. Twitter hesabı 2014 yılında kurulmuştur. Yayın hayatı boyunca 27000 görüntülenme alan Youtube kanalında yüzlerce video mevcuttur.

Sosyal medya hesaplarına yayın hayatları boyunca dünyanın her yerinden ulaşılmıştır.

Youtube kanalı 2012 yılında kurulmuştur. 172 abonesi vardır. Zaman içinde gelip geçenleri de hesaba katarsak daha fazlası vardır.

Sonuç

20 yıl boyunca dimdik ayakta olan Nomuli bugün Türkiyenin en büyük yapay dillerinden birisidir. Yapay dilcilik herkesin devam ettirmeye gücünün olmadığı bir sanattır nihayetinde.